"Περήφανες φωνές"Λογοτεχνικό Αφιέρωμα της ΦΩΝΗΣ ΤΗΣ με αφορμή το Pride (14/6/2025).
Το Pride γεννήθηκε από την αντίσταση — όταν, το 1969, μέλη της lgbtq κοινότητας, τρανς γυναίκες, μαύρες και λατίνες θηλυκότητες στάθηκαν απέναντι στην αστυνομική βία. Ύστερα από τα γεγονότα του Stonewall, ξεκίνησε ο παγκόσμιος αγώνας. Από τότε, η υπερηφάνεια δεν είναι μόνο γιορτή, είναι φωνή, μνήμη και διεκδίκηση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων. Σε αυτό το πνεύμα τα μέλη του δικτύου Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ μοιράζονται ιστορίες — αληθινές ή μυθοπλαστικές — που αγγίζουν ζητήματα ταυτότητας, σώματος, επιθυμίας, κοινότητας, αλληλεγγύης, ή ό,τι άλλο συνδέεται με την έννοια της περηφάνειας ως πράξη θηλυκότητας και αντίστασης.
Επιμέλεια αφιερώματος Ελένη Γούλα
“Θα έχουμε κακά ξεμπερδέματα”.
Αυτό σκέφτηκα, ενώ όλοι διαμαρτύρονταν με τρόπο ακατανόητα έντονο. Ο συνάδελφος μου στεκόταν στη μέση της τάξης κραδαίνοντας το παρουσιολόγιο και φωνάζοντας “Καθήστε κάτω. Πρέπει να πάρουμε παρουσίες”.
Μαθητές και μαθήτριες τον πλησίαζαν και η σκηνή θύμιζε b-movie, με ζόμπι στο σχολείο, καθώς τον περικύκλωναν και ο ανεμιστήρας οροφής ακριβώς από πάνω του έκανε έναν δυσοίωνο ήχο “βζζν φστττ φστττ – βζζν φστττ φστττ ”, λες και από στιγμή σε στιγμή θα έπεφτε και θα τον αποκεφάλιζε.
- - “Αφού σας είπαμε, κύριε”, είπε με ύφος ένα ξανθό κορίτσι, “ όλοι εδώ είμαστε, κανείς δεν λείπει. Στο ίδιο σχολείο πάμε, γνωριζόμαστε.”
- “Δεν υπάρχει περίπτωση”, επέμενε εκείνος. “Αν γίνει κάποιο λάθος θα ακυρωθούν τα γραπτά.”
- “Ε, μετρήστε και τα αριθμητήρια”, φώναξε ένας νεαρός.
- “Γιατί μας ταλαιπωρείτε;” συμπλήρωσε μια άλλη μαθήτρια κουνώντας του το δάχτυλο.
Και όλο ο συνάδελφος να επιμένει και όλο τα παιδιά να αγριεύουν. Βασικά, δίκιο είχε εκείνος. Δεν μπορούν να διεξαχθούν πανελλήνιες χωρίς να τηρηθεί το τυπικό. Όταν οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες προσέρχονται στην τάξη, αφού χτυπήσει το πρώτο κουδούνι, πρέπει να αναγνωστούν τα ονόματα τους και να καθίσουν κατά αλφαβητική σειρά. Ο συνάδελφος ήταν ένα τυπικό δείγμα συμμαζεμένου, υπεύθυνου καθηγητή, που ενώ δεν είναι ικανός για μεγάλες καινοτομίες, είναι όμως εντελώς αξιόπιστος σε ότι αφορά στην εφαρμογή των διαδικασιών. Τι μύγα τα τσίμπησε όλα με το που είπε να πάρει παρουσίες;
Μπορεί να έφταιγε το ότι δεν ήταν ούτε οκτώ και μισή και η αίθουσα είχε ήδη αρχίσει να βράζει. Έπρεπε για την τύχη μας, να μας βάλουν στην πιο ζεστή τάξη του σχολείου! Χωρίς κλιματισμό και χωρίς κουρτίνες στα παράθυρα! Ίσως να έπαιζε ρόλο και το ότι σήμερα ήταν το τελευταίο εξεταζόμενο μάθημα και έβγαινε η κούραση και στην από δω και στην από κει πλευρά. Γιατί η προοπτική του να μείνουμε μέχρι τις δώδεκα ανάμεσα σε ζεματιστούς τοίχους, μουγκοί και άλαλοι, κάθε άλλο παρά ευχάριστη ήταν.
“Άντε, ρε παιδιά, να ηρεμήσουμε”, προσπάθησα να κατευνάσω τα πνεύματα. “Δεν είναι σωστό να ταράζεστε λίγο πριν γράψετε. Καταλαβαίνω ότι κουραστήκατε, κάντε λίγο κουράγιο, τελευταίο μάθημα είναι και μετά θα πάτε για μπάνιο. Άντε και άρχισε η ζέστη, θα πεθάνουμε εδώ μέσα! Θα σας μοιράσουμε τα τετράδια, θα τα ελέγξετε. Στη συνέχεια θα γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα στο εξώφυλλο, “Ιστορία”, και κατόπιν τα προσωπικά σας στοιχεία στο εσώφυλλο. Θα περάσουμε να κολλήσουμε τα αριθμητήρια και να τα κλείσουμε με μαύρο αυτοκόλλητο. Μόλις τελειώσετε και μας παραδώσετε το τετράδιο, θα ελέγξουμε πάλι τα στοιχεία σας και θα κλείσουμε και αυτό το πλαίσιο με μαύρο αυτοκόλλητο. Κατανοητά όλα; Άντε, πάμε να τσεκαριστούμε.”
Πήρα τον ονομαστικό κατάλογο και ξεκίνησα:
“Αντωνίου Ελπίδα; – παρούσα,
Γαϊτάνου Μαρία; – εδώ,
Γρηγοράκης Απόστολος; – παρών,
Διαμαντής Νικόλαος; – παρών,
Δουράι Εμμάνουελ; – εδώ,
Εριμπεκιάν Αχμάντ; – εδώ,
Ζαχαριουδάκη Αιμιλία; - ....., Ζαχαριουδάκη Αιμιλία; - .... Δεν είναι εδώ η Ζαχαριουδάκη;”
- “Ορίστε, τα ΄λέγα εγώ!”, φώναξε ο συνάδελφος. “Αυτά φοβόμουν. Παιδιά, την ξέρετε την μαθήτρια; Ξέρετε γιατί απουσιάζει;”
Απόλυτη σιωπή επικράτησε, τα κεφάλια των παιδιών όμως ανεβοκατέβαιναν, κοίταζαν πίσω τους ανήσυχα.
- “Τι θα γίνει , ρε παιδιά; Την ξέρετε την Ζαχαριουδάκη ή όχι; Θα έρθει; Γιατί δεν μας απαντάτε;”
Τελικά ένας μαθητής είπε με φωνή που μου φάνηκε κάπως απηυδισμένη.
- “Εδώ είναι. Εκεί πίσω κάθεται.” Και έδειξε το τρίτο θρανίο της μεσαίας σειράς.
Στο θρανίο καθόταν ένας ψιλόλιγνος νεαρός με καστανά μαλλιά, γυαλιά με μαύρο σκελετό, μαύρο μακό μπλουζάκι και γκρι βερμούδα. Κοίταζε ευθεία μπροστά του με βλέμμα λίγο χαμένο, το σώμα του ήταν όμως σφιγμένο, σε ετοιμότητα, οι ώμοι τραβηγμένοι πίσω, οι παλάμες των χεριών ακουμπισμένες στο θρανίο, σαν έτοιμες να στηρίξουν το κορμί που θα πεταγόταν όρθιο.
Ο συνάδελφος μού βούτηξε τον κατάλογο μέσα από τα χέρια και άρχισε να μετράει από την αρχή δείχνοντας κάθε παιδί με το δάχτυλο καθώς έλεγε το όνομα του.
- “Αντωνίου, Γαϊτανου, Γρηγοράκης... Ζαχαριουδάκη” είπε όταν έφτασε στον μαθητή. “Γιατί κάθεσαι εσύ εδώ, παιδί μου; Άσε το θρανίο κενό για την απούσα. Που είναι η θέση σου; Πώς ονομάζεσαι;”
- “ Αυτή είναι η Ζαχαριουδάκη, κύριε.” είπε ο μαθητής που είχε μιλήσει πριν και τώρα ακουγόταν ακόμα πιο απηυδισμένος.”Τέσσερις μέρες τώρα, η ίδια ιστορία!”
- “Τι εννοείς;” ρώτησε ο συνάδελφος που φαινόταν να μπερδεύεται κάθε στιγμή και περισσότερο. Και γυρίζοντας στον μαθητή με το μαύρο μπλουζάκι, “Τί εννοεί; Εσύ είσαι η Αιμιλία; Που είναι το καρτελάκι σου; Που είναι η ταυτότητα σου;”
Η ώρα είχε περάσει. Η ζέστη δυνάμωνε. Δεν υπήρχε άτομο μέσα σε εκείνη την τάξη που να μην ιδρώνει, να μη δυσφορεί. Κι όμως εκείνη τη στιγμή, το μόνο που είχε σημασία ήταν η απάντηση του μαθητή με το μαύρο μπλουζάκι.
- “Το διαβατήριο μου είναι εδώ. Και το καρτελάκι μου είναι εδώ. Ορίστε. Το όνομα Ζαχαριουδάκη Αιμιλία όμως δεν είναι η ταυτότητα μου, είναι το όνομα που μου δόθηκε, ένα deadname. Ονομάζομαι Ζαχαριουδάκης Φαίδωνας. Είμαι ο Ζαχαριουδάκης Φαίδωνας. Του Γεωργίου και της Νικολέτας.”
Θυμάμαι μια φορά στο Βερολίνο που παρακολουθούσα έναν καλλιτέχνη να ζωγραφίζει στην Unter den Linden μια τρισδιάστατη εικόνα που έδινε την απατηλή εντύπωση, ότι ανοιγόταν μια τρύπα στο οδόστρωμα. Οι περαστικοί παραπατούσαν χωρίς να υπάρχει αντικειμενικός λόγος και είχαν στο πρόσωπο τους μια γνήσια απορία, μια αδυναμία να κατανοήσουν αυτό που φάνταζε τόσο πραγματικό και όμως ήταν αδύνατον να είναι. Ακριβώς την ίδια έκφραση είχε πάρει τώρα και ο συνάδελφος.
- “Κυρία”, μου ψιθύρισε μια μαθήτρια, “προχωρήστε με τα ονόματα. Δεν τρέχει τίποτα. Όλα οκ.”
Κοίταξα τον Φαίδωνα στο τρίτο θρανίο. Κράταγε το διαβατήριο του ανοιγμένο στη σελίδα με τη φωτογραφία και έσφιγγε το στιλό του.
- “Άντε ρε παιδιά” είπα ξαναπαίρνοντας για άλλη μια φορά στα δικά μου χέρια τον κατάλογο και δίνοντας στον συνάδελφο ένα καθησυχαστικό χτύπημα στην πλάτη. “Πάμε να μεγαλουργήσουμε σήμερα – τελευταίο μάθημα είναι και μετά θα πάτε για μπάνιο . Άντε και άρχισε η ζέστη, θα πεθάνουμε εδώ μέσα! Έλα, συνεχίζω. Όλα οκ.
Θωμάτος Γεράσιμος; – εδώ,
Κουραβάντζε Τζούλο; – παρούσα,......”
Ιούνιος 2025
Πρώτη δημοσίευση
Η Αγάπη-Βιργινία Σπυράτου γεννήθηκε το 1973 στην Αθήνα. Είναι καθηγήτρια Μ.Ε. και διδακτόρισσα του τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Πιστεύει ότι οι λέξεις μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο – προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Είναι η κατεύθυνση αυτής της αλλαγής που μας ταλανίζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου