"Συνένοχος είναι όποιος σιωπά- Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης", 3ο μέρος, γράφει η Ελένη Γούλα

 

Κεφάλαιο ΙΙΙ- Πρόληψη

Άρθρο 12- Γενικές υποχρεώσεις

1.Τα Μέρη θα λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προώθησης αλλαγών αναφορικά με τα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα συμπεριφοράς γυναικών και ανδρών με σκοπό την εκρίζωση των προκαταλήψεων, εθίμων, παραδόσεων και όλων των άλλων πρακτικών οι οποίες βασίζονται στην ιδέα της κατωτερότητας των γυναικών ή στους στερεότυπους ρόλους γυναικών και ανδρών.

2.Τα Μέρη θα λαμβάνουν τα αναγκαία νομοθετικά και άλλα μέτρα για την πρόληψη όλων των μορφών βίας που ασκούνται από οποιοδήποτε φυσικό και νομικό πρόσωπο και οι οποίες καλύπτονται από το εύρος εφαρμογής της παρούσας Σύμβασης

 

Τα παραπάνω άρθρα περιλαμβάνονται στην “Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας”, που υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 11-5-2011.

Η Σύμβαση αυτή, δέκα χρόνια μετά την εφαρμογή της (το 2014 λαμβάνεται ως αρχικό έτος εφαρμογής), αποτελεί μία από τις 5 σημαντικότερες Συμβάσεις που έχουν υπογραφεί στα 75 χρόνια της Ε. Ε* και μπορεί να θεωρηθεί γυναικεία κατάκτηση. Με τα 81 άρθρα της αλλά και με τη θέσπιση της Επιτροπής Παρακολούθησης (Grevio), θέτει σε ευρύτερη προοπτική το θέμα της έμφυλης βίας που ως τώρα ήταν μη ορατή.

Τα οικογενειακά προβλήματα, που παραδοσιακά έπρεπε να διευθετούνται μέσα στην οικογένεια, τώρα βγαίνουν από το πολιτικό άβατο της ιδιωτικότητας και, σε απόλυτη αντίθεση με το παρελθόν, αποκαλύπτεται η κρυμμένη στους τοίχους των σπιτιών βία.

Οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. (όχι όλες) έχουν υπογράψει τη Σύμβαση και σε πολλές, όπως στην Ισλανδία που αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές. Π.χ. όλο και περισσότερες χώρες προχωρούν στον Ορισμό του βιασμού χωρίς συναίνεση, επιμορφώνουν επαγγελματίες, ειδικά δικαστές και ρυθμίζουν τα ζητήματα επιμέλειας παιδιών σε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας.

Η χώρα μας, που έχει υπογράψει τη Σύμβαση και υποχρεώνεται από τον μηχανισμό παρακολούθησης (GREVIO) σε ουσιαστικές αλλαγές για την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας, το 2026 θα κληθεί να απαντήσει για τα πεπραγμένα της.

Η πρώτη έκθεση της GREVIO που δημοσιεύτηκε την 14.11.2023, αναγνωρίζει πως έχουν γίνει βήματα συμμόρφωσης στο πνεύμα της Σύμβασης, υπάρχουν όμως ισχυρά σημεία αντίστασης. Π. χ. Το panic button είναι σε πολύ αρχικό στάδιο, στα σχολεία, δεν γίνονται καμπάνιες εκτός κι αν υπάρχει κάποιος φωτισμένος δάσκαλος, η αστυνομία και οι δικαστές δεν έχουν επιμορφωθεί, ενώ στα ΜΜΕ λέξεις κ υποδόρια σχόλια δεν προωθούν την έμφυλη ισότητα. 

Στην πράξη, η βία διογκώνεται, παράδειγμα το έγκλημα μπροστά στο Α.Τ. των Αγίων Αναργύρων, το θέμα επαφίεται στον πατριωτισμό των δημοσιογράφων, ενώ η κυβέρνηση καθυστερεί - υπολογίζοντας το πολιτικό κόστος - τις ανοιχτές καμπάνιες, την ουσιαστική επιμόρφωση αλλά και τη νομική αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία που έχει πλέον καθιερωθεί στην καθημερινή αρθρογραφία**.

  Απαιτούμε άμεσα να υπάρξει η Πολιτική Βούληση και η στοχευμένη προσπάθεια από όλους για πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας.

Ο κίνδυνος για οπισθοδρόμηση σε προηγούμενες τρομακτικές εποχές για τις γυναίκες γίνεται όλο και πιο ορατός. Ήδη η Τουρκία, από τις πρώτες χώρες που είχαν υπογράψει τη Σύμβαση, αποχώρησε το 2021 με τη δικαιολογία ότι: “η Σύμβαση υπονομεύει τις οικογενειακές αξίες που προστατεύουν την κοινωνία. Επίσης προωθεί την ομοφυλοφιλία μέσω της αρχής της κατά των διακρίσεων βάσει του σεξουαλικού προσανατολισμού”

Παντού σε όλο τον κόσμο οι γυναίκες συνεχίζουν να δολοφονούνται από συζύγους, φίλους, εραστές, πρώην και νυν συντρόφους επειδή είναι γυναίκες. Μοναδικό αίτιο το ίδιο τους το φύλο.

 

Ελένη Γούλα

Μέλος του Δικτύου Γυναικών Συγγραφέων - Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ

 

1. Αναφορές:

* Αυτό ανέφερε η κ Κωστοπούλου, πρόεδρος της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για τη Δράση κατά της Βίας εναντίον των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (GREVIO), μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου της Χριστίνας Τσακιστράκη "Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Το ανθρώπινο δικαίωμα των γυναικών σε μια ζωή χωρίς βία", από τις εκδόσεις Νήσος. Η παρουσίαση έγινε στην Βιβλιοθήκη της Νομικής Σχολής, Σόλωνος 104, την Παρασκευή 24 Μαϊου, με ομιλήτριες τις: Αθανασία Διονυσοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Μαρία-Ανδριανή Κωστοπούλου, ΔΝ, Πρόεδρο της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για τη Δράση κατά της Βίας εναντίον των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (GREVIO), Αναπληρώτρια Διευθύντρια του ΙΜΔΑ, Μαρίνα Μαροπούλου, Επιστημονική Συνεργάτιδα Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, διδάσκουσα το μάθημα Φεμινισμός και Δίκαιο, Ελεονώρα Ορφανίδου, δημοσιογράφο. Συντόνισε η Ελένη Ρεθυμιωτάκη,  Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, πρόεδρος Τμήματος Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ.

**  Στοιχεία που ανέφερε μεταξύ άλλων η δημοσιογράφος Ελεονώρα Ορφανίδου, στην παραπάνω παρουσίαση βιβλίου

 

2  ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

Για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης 

Το κείμενο: https://socialpolicy.gr/2021/05/%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%B5.html 

Σχολιασμός: https://www.rosa.gr/feminismos/ti-petixe-i-simvasi-tis-konstantinoupolis-10-xronia-meta/ 

 Για την αποχώρηση της Τουρκίας:

 https://www.amnesty.gr/news/articles/article/24477/i-aposyrsi-tis-toyrkias-apo-ti-symvasi-tis-konstantinoypolis-syspeironei 

 https://www.kathimerini.gr/world/561417739/toyrkia-episimi-apochorisi-apo-ti-symvasi-tis-konstantinoypolis/ 

Η έκθεση της Grevio για την Ελλάδα: https://www.nchr.gr/ta-nea-mas/1670-grevio-2.html

Για το συνέδριο “διατομεακή ανταπόκριση για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας”: https://antiviolence-net.eu/eavn/category/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%8e%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82/ 

Γυναικοκτονίες στην Ελλάδα: https://www.flash.gr/gynaikoktonies-stoicheia-sok-gia-tin-ellada-giati-den-arkei-mono-to-panic-button-929149 

Η Μαρία Γκασούκα αναφέρεται στο Δίκτυο Η Φωνή της: https://www.youtube.com/watch?v=-PuZqms7R9Y