...στην Ελλάδα
Κι ο Μενούσης μεθυσμένος πάει την έσφαξε
το πρωί ξεμεθυσμένος πάει την έκλαψε:
"Σήκου πάπια, σήκου χήνα, σήκου νεραντζιά...”
Και στην Ελλάδα; Τι έχει γίνει στην Ελλάδα;
Μετά την αναλυτική περιγραφή των προσπαθειών της Ισλανδίας για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, (Προηγούμενο άρθρο), αυθόρμητα έρχεται στο νου μας η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Πρόσφατη είναι άλλωστε η περίπτωση της 12χρονης από τον Κολωνό που έδινε ξανά και ξανά καταθέσεις. (8 -οκτώ- αναφέρει το δημοσίευμα)
Κι όμως, όπως ανέφερε στο Συνέδριο η κ Ξένη Δημητρίου, συνταξιούχος εισαγγελέας παρ’ Αρείω Πάγω, “σπίτια του παιδιού” έχουν θεσμοθετηθεί ήδη από το 2017 κιόλας στη χώρα μας. Λειτουργεί όμως μόνο ένα στην Αθήνα και αυτό όχι σωστά. Γιατί, ενώ βιντεοσκοπούν την κατάθεση, μετά απομαγνητοφωνούν το βίντεο και σε όλη τη διαδικασία της δίκης χρησιμοποιούν το γραπτό κείμενο. Το βίντεο με την εικόνα, και όλα τα στοιχεία που δίνει η γλώσσα του σώματος του παιδιού, έχουν χαθεί.
Τα μέλη της ελληνικής ομάδας στο συνέδριο ( προηγούμενο άρθρο) μίλησαν ακόμη για την αδιαφορία του δικαστικού σώματος να αφουγκραστεί τα μηνύματα των καιρών και το ταμπούρωμα των δικαστών πίσω από την παντογνωσία τους, την αδυναμία των νοσοκομείων να ανταποκριθούν, το ανεκπαίδευτο προσωπικό, τις ακατάλληλες δομές. Και το φοβερότερο, όπως κατέθεσε η Κική Πετρουλάκη συντονίστρια του έργου, ενώ θα έπρεπε να υπάρχει ένα πρόσωπο αναφοράς για το θύμα και όλοι οι φορείς να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του αυτόματα και εκ του θεσμικού τους ρόλου, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Το θύμα, άπαξ και ξεκινήσει τη διαδικασία, άπαξ και σηκώσει κεφάλι κι αποφασίσει να αντιδράσει - κάτι πολύ δύσκολο ήδη - αναγκάζεται να τρέχει από υπηρεσία σε υπηρεσία, να συγκεντρώνει χαρτιά και δικαιολογητικά, να εκλιπαρεί εξυπηρέτηση από άτομα συνήθως ανεκπαίδευτα ή ακατάλληλα για τους λεπτούς χειρισμούς που απαιτούν τέτοιες περιπτώσεις.
Η πραγματικότητα παρουσιάζεται γύρω μας τρομαχτική και τα στοιχεία που αφορούν στις επίσημα καταγεγραμμένες γυναικοκτονίες είναι συντριπτικά:
Φέτος, 2024 , έως 17-5-2024, σημειώθηκαν ήδη 6 γυναικοκτονίες , το 2023 - 13
το 2022 - 24, και το 2021- 23.
Το όνομά μου είναι Γαρυφαλλιά
ήταν η κακιά στιγμή και χάλασε η φάση
Το όνομά μου είναι Σταυρούλα
και η απόρριψη ήταν, λέει, η αιτία
Από την εποχή του Μενούση που μεθυσμένος σκότωσε τη γυναίκα του και ξεμέθυστος την παρακαλούσε να αναστηθεί, το μοτίβο επαναλαμβάνεται στη χώρα εφιαλτικά. Οι γυναίκες τιμωρούνται επειδή είναι γυναίκες. Σκοτώνονται επειδή είναι γυναίκες.
Κι αν η γυναίκα του Μενούση «τιμωρείται όχι για την απιστία της, πραγματική ή φανταστική, αλλά για τον αέρα του νέου ήθους που φαίνεται να φέρνει με τη συμπεριφορά της», (Ευτυχία Λιάτα, Ο Μενούσης, ιστορία και παράδοση, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, 2011),
κάποιοι άντρες 2-3 αιώνες αργότερα, εξακολουθούν να αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο. Η διαφορά είναι ότι σήμερα, αυτή την αντίδραση την ονομάζουμε τοξική αρρενωπότητα, και την δολοφονία μιας γυναίκας από τον σύντροφό της, γυναικοκτονία.
“Ένας αστυνομικός και ένας Δήμος αρκεί για να γίνει η αλλαγή”, μας είπε η Eygló Harðardóttir, υπεύθυνη του Έργου για δράσεις κατά της βίας στο Γραφείο της Αρχηγού της Αστυνομίας της Ισλανδίας, στο παραπάνω συνέδριο (προηγούμενο άρθρο).
Όμως χρειάζεται πολλή, πάρα πολλή αισιοδοξία για να πιστέψουμε κάτι τέτοιο. Η 28χρονη Κυριακή που σκοτώθηκε έξω από το Αστυνομικό Τμήμα των Αγίων Αναργύρων (1-4-24) δείχνει τον τεράστιο δρόμο που έχει η χώρα μας να διανύσει. Ακόμη και ο απλός έλληνας πολίτης το αντιλαμβάνεται αυτό: “Πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις, όχι μόνο διαμαρτυρίες, και η Αστυνομία ή οι δήμοι που έχουν τη δυνατότητα πιο άμεσης παρέμβασης να στελεχωθούν με εξειδικευμένες ομάδες επιστημόνων σε συνεργασία με τα Α.Τ. να έρχονται σε άμεση επαφή με "θύματα" κακοποιητικών συμπεριφορών και να ασκούν άμεση προστασία με αντίστοιχη νομοθετική κάλυψη. Αυτή η απρόσωπη υπηρεσιακή αντιμετώπιση είναι σαν να μην υπάρχει. Από τη στιγμή της καταγγελίας πρέπει να υπάρχει άμεση προστασία” (Κ.Μ. Σχόλιο απ’ τα Κ.Δ.)
Απαιτούμε άμεσα να υπάρξει η Πολιτική Βούληση και η στοχευμένη Προσπάθεια από όλους για πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας. Η γνώση και τα παραδείγματα υπάρχουν, ενώ η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την οποία έχει υπογράψει και η χώρα μας, το επιβάλλει. (Για τη Σύμβαση της Κωνστνατινούπολης, το περιεχόμενο και τη σημασία της, θα αναφερθούμε στο επόμενο -3ο μέρος- άρθρο).
Ελένη Γούλα
Μέλος του Δικτύου Γυναικών Συγγραφέων, “η Φωνή της”
Αναφορές:
1. ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Ο Μενούσης: https://www.youtube.com/watch?v=qy_egkQGRZc
Ο Μενούσης, ο Μπερμπίλης κι ο Ρεσούλ Αγάς/
σε κρασοπουλιό πηγαίναν για να φαν, να πιουν./
'Κει που τρώγαν, 'κει που πίναν και που γλένταγαν/
κάπου πιάσαν την κουβέντα για τις έμορφες: /
- Όμορφη γυναίκα πο 'χεις βρε Μενούσ' Αγά/
- Πού την είδες, πού την ξέρεις και τη μολογάς; /
- Χτες την είδα στο πηγάδι που 'παιρνε νερό /
και της 'δωσα το μαντήλι και μου το 'πλυνε./
- Αν την είδες κι αν την ξέρεις πες μας τι φορεί;/
- Ασημένιο μεσοφόρι με χρυσό πουλί*. /
Κι ο Μενούσης μεθυσμένος πάει την έσφαξε/
το πρωί ξεμεθυσμένος πάει την έκλαψε:/
"Σήκου πάπια, σήκου χήνα, σήκου νεραντζιά/
σήκω λούσου και χτενίσου κι έμπα στο χορό./
Να σε δουν τα παλικάρια να μαραίνονται/
να σε ιδω κι εγώ ο καημένος να σε χαίρομαι"./
*σε άλλες παραλλαγές λέει "φλουρί" #Music_of_Epirus #Greek_folk_music
Τραγουδάμε δίχως φόβο: https://youtu.be/UPD1XvT2Too?si=k8bnqIfz8s8_ipFL
Να τρέμει το κράτος, να κλείνουν οι δρόμοι
Να τρέμει όποιος χέρι τολμά και σηκώνει
Μας παίρνουν με βία, την ξεγνοιασιά
Μας φύτεψαν φόβο, μα φυτρώσαν φτερά
Και κάθε λεπτό σχεδόν κάθε μέρα
Θρηνούμε μια κόρη αδερφή και μητέρα
Μέσα σε μια νύχτα μας εξαφανίζουν
Συνένοχος είναι όποιος σιωπά, σα μας αφανίζουν
Για εκείνες τις νύχτες που γύριζα μονη
Στη θέα μιας μορφής το αίμα μου να παγώνει
Για ολα τα χέρια που σφίγγουν κλειδιά
Γινόμαστε όλες μαζί μια γροθιά!
Δικαίωμα δεν έχεις στο σώμα μου επάνω,
Δε σου πέφτει λόγος πού πάω και τι κάνω
Δεν είναι αγάπη ο πόνος κι η βία
Όλες απαντάμε, αν αγγίξεις μία
Κι αν δε το κατάλαβες τούτοι οι στίχοι
Φωνάζουν πως βρίσκομαι εδώ από τύχη
Με οργή τραγουδάω, ακούστε με όλοι
Στο σπίτι αν δεν έρθω, κάψτε την πόλη
Με λένε Ανίσα, Καρολάιν και Ελένη
Με σκότωσε το σύστημα που τους ξεπλένει
Είμαι η Τζεβριέ, η Ζάκι, η Μαρία
Νεκταρία, Ανθή, Ζωή, Αδαμαντία
Στο όνομα μου γράψτε νέα, ιστορία
Για εκείνες τις νύχτες που γύριζα μονη
Στη θέα μιας μορφης το αίμα μου να παγώνει
Για όλα τα χέρια που σφίγγουν κλειδια
Γινόμαστε όλες μαζί μια γροθιά!
Δικαίωμα δεν έχεις στο σώμα μου επάνω,
Δε σου πέφτει λόγος πού πάω και τι κάνω
Δεν είναι αγάπη ο πόνος κι η βία
Όλες απαντάμε, αν αγγίξεις μία
(Το τραγούδι “Τραγουδάμε δίχως Φόβο”, είναι μια ελληνική απόδοση του “Canción sin Miedo” της Vivir Quintana από θηλυκότητες της Ανοιχτής Ορχήστρας
Το “Canción sin Miedo” της Vivir Quintana αποτελεί ένα τραγούδι-ύμνο κατά των γυναικοκτονιών στο Μεξικό και ευρύτερα στη λατινική Αμερική. Η συνθέτρια του, Vivir Quintana, σε μια συμβολική κίνηση, τραγούδησε και βιντεοσκόπησε το τραγούδι μαζί με μητέρες από την Οαχάκα του Μεξικού, των οποίων οι κόρες έπεσαν θύματα γυναικοκτονιών.
Θηλυκότητες της Ανοιχτής Ορχήστρας, εμπνευσμένες από τη δύναμη του τραγουδιού της Vivir Quintana, δημιούργησαν την ελληνική απόδοση του τραγουδιού σε μια προσπάθεια να σταθούν η μία δίπλα στην άλλη και ταυτόχρονα απέναντι στην πατριαρχία και τη βία που αναπαράγει. Το τραγούδι εντάχθηκε στο γενικότερο κάλεσμα της Ανοιχτής Ορχήστρας σε μουσική δράση για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, όπου μαζί με την Ανοιχτή Φεμινιστική Συνέλευση, το Μωβ, τις Οιστρογόνες, τη Συνέλευση 8 Μάρτη, τις Μελίρειες, το Δίκτυο Γυναικών Συγγραφέων κατά της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών «η φωνή της» και πλήθος κόσμου που θέλησε να σταθεί μαζί τους, ένωσαν τις φωνές τους σε μια μουσική δράση που πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθήνας. Ταυτόχρονα, έγινε ανοιχτό κάλεσμα προς θηλυκότητες σε όλη την Ελλάδα να αποστείλουν τη δική τους εκτέλεση του “Τραγουδάμε δίχως Φόβο”.
Το βίντεο αυτό αποτελεί μια καταγραφή αυτής της πρωτοβουλίας, η οποία φιλοδοξεί να μοιραστεί τη δύναμη του τραγουδιού με όσες περισσότερες μπορεί.
Βίντεο: Ιωάννης Μυλωνάς, Μαριέλλα Παναγιώτου, Θοδωρής Προδρομίδης, Filippos Krik, Στρατής Αναστασίου
Editing: Ines Perot
Ηχογράφηση πεδίου: Αγάπη Ζάρδα
Ηχολήψια στούντιο: Μάνος Γεωργακόπουλος, Πέτρος Κασιμάτης
Μίξη & Mastering: Μάνος Γεωργακόπουλος)
Το όνομά μ είν το δικό σου https://www.youtube.com/watch?v=DTxIkMll13U :
Το όνομά μου είναι Ελένη/
έχω τα φύκια στα μαλλιά μου να πλέκω /
Το όνομά μου είν’ Καρολάιν/
μέσα στον ύπνο μου τα χέρια του βλέπω/
Το όνομά μου είναι Γαρυφαλλιά/
ήταν η κακιά στιγμή και χάλασε η φάση/
Το όνομά μου είναι Άννα/
για μια καταγγελία το χρόνο ποιος να χάσει;/
Το όνομά μου είναι Σταυρούλα/
και η απόρριψη ήταν, λέει, η αιτία/
Το όνομά μου είναι Τζεβριέ/
δεν έπεσα απ΄ τη σκάλα, χρόνια ζούσα μες στη βία/
Το όνομά μου είναι Δώρα/
η ζήλεια του το ήξερα πως θα με σκοτώσει/
Το όνομά μου είναι Μαρία/
8 σφαίρες στο θώρακα, γιατί είχε θολώσει/
Το όνομά μου είναι Μόνικα/
στο τσιμέντο η ψυχή κουλουριασμένη/
Το όνομά μου είν’ Νεκταρία/
σ΄ ένα πάρκινγκ κατακρεουργημένη//
Μπορεί να έχεις ακουστά το όνομά μου, δεν ξέρεις/
την ιστορία μου: την έχουνε κλεισμένη σε σπίτια,/
σε κλειστές κάμαρες, κρεβάτια, σφαλισμένα παντζούρια/
και ποιος κατήγγειλε, ποιος μίλησε, ποιος είπε αλήθεια;//
Είμαι εγώ που καταδίκασε ο νοικοκυραίος /
-Εκεί τι γύρευε, τι φόραγε, δεν πρόσεχε μην μπλέξει;/
Μα όσο κι αν θέλουν τ’ όνομά μου θα θυμίζει το χρέος/
σ’ όλους εκείνους που επίμονα αρνούνται τη λέξη//
Έγινα φόβος στο μυαλό της κάθε μάνας και κόρης,/
ο εφιάλτης των παιδιών μου όταν κοιμούνται τα βράδια./
Έγινα αρχή για δικαστήρια επί ίσοις όροις. /
Έγινα λόγος όσες ζουν να βγουν απ' τα σκοτάδια.//
Μα αν με ρωτούσες πώς θα ήθελα στ’ αλήθεια να είναι/
έγκλημα πάθους ή δυστύχημα, στυγνή δολοφονία,/
θα ‘θελα η δικαιοσύνη και ο νόμος να λένε/
αυτό που είναι: γυναικοκτονία //
Το όνομά μου είν’ το δικό σου...
(Τραγουδήθηκε από το 11 Γενικό Λύκειο Ηρακλείου (7 Μαρτίου 2022) πάνω σε στίχους του Σπύρου Γραμμένου)
2 ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
Για το συνέδριο ““διατομεακή ανταπόκριση για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας”: https://antiviolence-net.eu/eavn/category/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%8e%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82/
Γυναικοκτονίες στην Ελλάδα: https://www.flash.gr/gynaikoktonies-stoicheia-sok-gia-tin-ellada-giati-den-arkei-mono-to-panic-button-929149
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου