Στο λυκόφως της μετανεωτερικότητας, τα φαντάσματα του παρελθόντος επιμένουν να μας στοιχειώνουν. Η σύγχρονη συζήτηση για την αριστερή μελαγχολία στην ποίηση αναδεικνύει μια βαθύτερη διαμάχη για τη μνήμη και το μέλλον. Σαν τον άγγελο της ιστορίας, το βλέμμα των ποιητριών στέκεται στραμμένο στα ερείπια του παρελθόντος, την ίδια στιγμή που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το αδυσώπητο ερώτημα της ύπαρξής μας μέσα στον κατακερματισμένο παρόντα χρόνο.
Στους σκοτεινούς διαδρόμους της ιστορίας, αυτή η κριτική στάση αναδεικνύει την ένταση της υπαρξιακής εγρήγορσης. Πρόκειται για μια ζωντανή διαλεκτική που διατηρεί τη μνήμη, κρατώντας ζωντανές τις δυνατότητες που δεν πραγματώθηκαν και αντιστέκεται στην επιβεβλημένη αμνησία. Συγχρόνως, και αυτή είναι η δύναμή της, αναγνωρίζει τις απώλειες χωρίς να παραδίδεται στην απόγνωση, διατηρεί το όραμα χωρίς να υποκύπτει στην ψευδαίσθηση, μετατρέποντας την ιστορική εμπειρία σε εργαλείο κριτικής του παρόντος.
Η έννοια μιας "καθαρής" ποιητικής ομορφιάς, μιας γλωσσικής αυτοπάθειας που υπερβαίνει την ιστορία, αποτελεί έναν επικίνδυνο μύθο. Ποιος μπορεί να ορίσει την ομορφιά σε έναν κόσμο διχασμένο από ταξικές, έμφυλες και φυλετικές αντιθέσεις; Η ομορφιά δεν είναι μια υπερβατική κατηγορία αλλά ένα πεδίο μάχης όπου οι αισθητικές αξίες συγκρούονται. Η "καθαρή" αισθητική είναι μια ιδεολογική κατασκευή, καθώς κάθε ορισμός της ομορφιάς είναι εγγενώς πολιτικός. Κάθε λέξη κουβαλά τα ίχνη των κοινωνικών αγώνων και η ποίηση δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ιστορικότητά της – η "αυτοπάθεια" αποτελεί απλώς μια φαντασίωση της αστικής αισθητικής.
Αυτή η ποιητική στάση θα μπορούσε να είναι μια μηχανή που ανασυνθέτει τις ροές της ύπαρξης, ενσωματώνοντας την πολυπλοκότητα και την ανοιχτότητα των πολλαπλών υποκειμενικοτήτων. Στην εποχή της ψηφιακής επιτάχυνσης και του καταναγκαστικού παρόντος, η κριτική ποιητική συνείδηση διασώζει τις φωνές που η κυρίαρχη αφήγηση επιχειρεί να σιγήσει με απλά λόγια.
Στο σκοτάδι της νεοφιλελεύθερης νύχτας, η διαλεκτική της συνειδητής μνήμης δεν είναι θρήνος αλλά υπόσχεση.
Απέναντι στην υποτιθέμενη "καθαρότητα" της αστικής αισθητικής, αυτή η ποιητική της διαφοράς προτάσσει τη φωνή των αποκλεισμένων σωμάτων, την έκφραση των καταπιεσμένων ταυτοτήτων, τη γλώσσα της διαθεματικής χειραφέτησης. Το μέλλον παραμένει ανοιχτό, και η ποίηση αρθρώνει την αλήθεια της ανθρώπινης εμπειρίας σε όλες της τις εκφάνσεις, από τις έμφυλες και σεξουαλικές ταυτότητες μέχρι τις ταξικές και φυλετικές διαστρωματώσεις.
- Με αφορμή την πρόσφατη προσπάθεια αποδόμησης για την ποιητική της συλλογικής μνήμης και του ανεκπλήρωτου.
Σίσσυ Δουτσίου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου